Selasa, 17 Desember 2019

Serat Suluk Gatolotjo 6



Serat Gatholoco

Serat Suluk Gatolotjo 6


Memang, jika paham lingga-yoni itu disusuri melalui berbagai benda dan berbagai produk yang akrab dengan keseharian akan terpampang daftar panjang.

Dan tanpa sadar akan sampai pada konklusi akhir, bahwa penis dan vagina yang ditabukan itu ternyata menjadi bagian dari rutinitas keseharian kita. Tapi bagaimana paham itu bisa menyebar luas dengan pemahaman yang merata?

Paham lingga-yoni ini dalam sosialisasinya tidak diajarkan melalui guru atau ceramah seperti yang dikenal sekarang. Semua itu lewat pengkisahan. Kisah dari hasil gubahan para pujangga itu diceritakan melalui ritus yang dikemas dalam berbagai seni relijius.

Salahsatu peninggalan ritus seni relijius Gatolotjo itu masih tersisa hingga kini. Di Dusun Tarukan, Desa Candisari, Parakan, Kabupaten Temanggung, Jawa Tengah, misalnya, kesenian Gatolotjo yang juga disebut Wulang Sunu atau Wulan Sunu itu tetap lestari. Seni ini dianggap sebagai ajaran bernilai tinggi. Dan syairnya dipercaya sebagai mantra berkekuatan magis.



 

Kesenian Tradisional Wulang Sunu

Kesenian tradisional Wulang Sunu merupakan salah satu kesenian yang sudah langka di jumpai. Salah satu daerah yang masih dapat kita jumpai kesenian ini adalah di Desa Candirejo, Kecamatan Borobudur, Kabupaten Magelang Jawa Tengah.

Wulang Sunu berarti Mendidik Anak. Jadi kesenian ini bercerita tentang kehidupan dan watak anak.

Kesenian ini dikenal juga sebagai seni Gatholoco. Gatholoco berasal dari kata ngratol dan lucu, atau dapat di artikan tarian yang penuh dengan gerakan yang lucu.

Pada mula kesenian ini ditarikan oleh para lelaki. Tetapi sesuai perkembangan jaman, pada saat ini ditarikan oleh remaja putri yaitu para siswa-siswi SMP Candirejo.

Gerakan kesenian ini juga mengalami modifikasi, yang dulunya tegap cenderung keras sekarang bergeser menjadi suatu tarian yang lemah gemulai sesuai dengan karakter penarinya.




 Tarian Gatholoco Temanggung


Tarian Wulang Sunu Temanggung
Serat Wulang Sunu
- Ingkang Sinuhun Kangjeng Susuhunan Pakubuwono IV


Pupuh I Dandanggula
  1. Wulang sunu kang kinarya gendhing,
    kang pinurwa tataning ngawula,
    (suwita) ing wong tuwane,
    poma padha mituhu,
    ing pitutur kang muni tulis,
    sapa kang tan nuruta saujareng tutur,
    tan urung kasurang-surang,
    (donya) ngakir tan urung manggih billahi,
    tembe matine nraka.
  2. Mapan sira mangke anglampahi,
    ing pitutur kang muni ing (layang),
    pasti becik setemahe,
    bekti mring rama ibu duk purwa sira udani,
    karya becik lan ala,
    saking rama ibu,
    duk siro tasih jajabang,
    ibu iro kalangkung lara prihatin,
    rumeksa maring siro.
  3. Nora eco (dahar) lawan ghuling,
    ibu niro rumekso ing siro,
    dahar sekul uyah bae,
    tan ketang wejah luntur,
    nyakot bathok dipun lampahi,
    saben ri mring bengawan,
    pilis singgul kalampahan,
    ibu niri rumekso duk siro alit,
    mulane den rumongso.
  4. Dhaharira mangke pahit getir,
    ibu niro rumekso ing sira,
    nora ketang turu samben,
    tan ketang komah uyuh gupak tinjo dipun lampahi,
    lamun sira wawratana,
    tinatur pinangku,
    cinowekan ibu nira,
    dipun dusi esok sore nganti resik,
    lamun luwe dinulang
  5. Duk sira ngumur sangang waresi,
    pasti siro yen bisa rumangkang,
    ibumu momong karsane,
    tan ketang gombal tepung,
    rumeksane duk sira alit,
    yen sira kirang pangan nora ketang nubruk,
    mengko sira wus (diwasa),
    nora ana pamalesira,
    ngabekti tuhu sira niaya.
  6. Lamun sira mangke anglampahi,
    nganiaya ing wong tuwanira,
    ingukum dening Hyang Manon,
    tembe yen lamun lampus,
    datan wurung pulang lan geni,
    yen wong durakeng rena,
    sanget siksanipun,
    mulane wewekas ingwang,
    aja wani dhateng ibu rama kaki,
    prentahe lakonano.
  7. Parandene mangke sira iki,
    yen den wulang dhateng ibu rama,
    sok balawanan ucape,
    sumahir bali mungkur,
    iya iku cegahen kaki,
    tan becik temahira,
    donya keratipun,
    tan wurung kasurang-kasurang,
    tembe mati sinatru dening Hyang widhi,
    siniksa ing “Malekat”.
  8. Yen wong anom ingkang anastiti,
    tan mangkana ing pamang gihira,
    den wulang ibu ramane,
    asilo anem ayun,
    wong tuwane kinaryo Gusti,
    lungo teko anembah iku budi luhung,
    serta bekti ing sukma,
    hiyo iku kang karyo pati lan urip,
    miwah sandhang lan pangan.
  9. Kang wus kaprah nonoman samangke,
    anggulang polah,
    malang sumirang,
    ngisisaken ing wisese,
    andadar polah dlurung,
    mutingkrang polah mutingkring,
    matengkus polah tingkrak,
    kantara raganipun,
    lampahe same lelewa,
    yen gununggung sarirane anjenthit,
    ngorekken wong kathah.
  10. Poma aja na nglakoni,
    ing sabarang polah ingkang salah tan wurung weleh polahe,
    kasuluh solahipun,
    tan kuwama solah kang silip,
    semune ingeseman ing sasaminipun,
    mulane ta awakingwang,
    poma aja na polah kang silip,
    samya brongta ing lampah.
  11. Lawan malih wekas ingsun kaki,
    kalamun sira andarbe karsa,
    aja sira tinggal bote,
    murwaten lan ragamu,
    lamun derajatiro alit,
    aja ambek kuwawa,
    lamun siro luhur,
    den prawira anggepiro,
    dipun sabar jatmiko alus ing budi,
    iku lampah utama.
  12. Pramilane nonoman puniki,
    den taberi jagong lan wong tuwa,
    ingkang becik pituture,
    tan sira temahipun,
    apan bathin kalawan lahir,
    lahire tatakromo,
    bathine bekti mring tuhu,
    mula eta wekasing wong,
    sakathahe anak putu buyut mami,
    den samya brongta lampah.

  1. Wulang Sunu yang digubah dalam tembang,
    Yang berisi tuntunan dalam berbakti,
    mengabdi kepada orang tua,
    maka perhatikanlah,
    nasehat yang tertulis,
    siapa yang tidak menuruti kata-kata nasehat,
    akhirnya terlunta-lunta,
    di zaman akhir akan mendapat celaka,
    kelak matinya tersiksa.
  2. Jikalau kamu sudi menjalani,
    Nasehat berarti di atas kertas,
    Pasti akan baik dalam urusan apa saja,
    Berbakti pada ayah ibu
    yang dulu kamu …
    berbuat baik dan buruk,
    dari ayah ibu,
    saat kamu masih dalam kandungan,
    ibumu lebih menderita dalam  prihatin,
    dalam menjaga & memeliharamu
  3. Tidak enak untuk makan dan tidur,
    Ibumu selalu mengidamkanmu,
    Makan nasi garam saja,
    Walaupun hanya minum jamu menyusui,
    Menggigit tempurung pun dijalani,
    Setiap hari ke sungai,
    Pilis (bubuk jamu ditempel di jidat) singgul (bubuk jamu ditempel di kening) dilakoni,
    Ibu selalu merawat sejak kamu kecil,
    Maka rasakanlah (berimpati)
    Makananmu nanti pahit getir,
  4. Ibumu selalu merawat dirimu,
    tidurnya sekedar sambilan (tidak nyenyak),
    walau harus basah kuyup air kencingmu,
    berlepotan tai tetep dijalani,
    Bila kamu ingin kencing,
    Kencing sambil dipangku (tatur), beralaskan ibumu,
    Dimandikan pagi sore sampai bersih,
    Bila lapar disuapi
  5. Waktu kau umur sembilan bulan,
    Pasti kau bisa merangkak,
    Ibumu tetap mengasuh,
    Walaupun apa adanya,
    Merawat saat kamu kecil,
    Bila kau kurang pangan,
    Dipenuhi walau harus ngutang,
    Kelak bila kau sudah dewasa  tiada balas-budimu,
    Sungguh kamu menganiaya.
  6. Bila kelak kamu tetap lakukan,
    menganiaya orang tuamu,
    bakal dihukum Tuhan,
    kelak bila ajal tiba,
    akhirnya juga mendapat siksa,
    bila orang durhaka kepada ibu,
    siksaannya berat sekali,
    maka wasiat ku,
    jangan berani kepada ibu, dan ayah..anak ku,
    perintahnya laksanakan.
  7. Kenapa kamu ini,
    Bila diajari ibu bapa,
    Ucapanmu sering membantah,
    Berlagak sudah mahir sambil membelakangi,
    Hindarilah sikap itu anakku,
    Tidak baik yang akan kau dapatkan,
    Dunia akhiratnya,
    Toh akhirnya terlunta-lunta,
    Kelak akan mati sebagai seteru Tuhan,
    Disiksa “malaikat”.
  8. Bagi anak muda yang patuh,
    Bukan begitu sikapmu,
    Dibimbing ibu bapanya,
    Sikapnya sopan menghargai,
    Orang tuanya sebagai “wakil” Tuhan,
    Datang-pergi selalu menghormat,
    Seperti itu budi-pekerti yang luhur,
    Serta berbakti pada Hyang Suksma, yakni Yang Kuasa mematikan dan menghidupkan,
    Termasuk sandang dan pangan.
  9. Kelak, bagi pemuda yang sudah salah kaprah,
    Banyak bertingkah,
    malang melintang tidak karuan,
    membiarkan diri dalam kenistaan,
    wataknya sombong tinggi hati,
    suka memamerkan keelokan tubuhnya,
    lagaknya acuh tak acuh,
    mudah tersinggung,
    meresahkan banyak orang
  10. Maka jangan ada yang mengalami, tingkah laku nista,
    Yang salah pasti bakal menanggung malu, ketahuan boroknya, tak ada yang bisa luput,
    setiap sikap lacur,
    berlagak ramah pada sesama,
    ingatlah..anakku,
    jangan sampai mempunyai perilaku lacur,
    prihatinlah dalam setiap langkah.
  11. Dan sekali lagi wasiat ingsun..anakku,
    Bilamana kalian mempunyai keinginan,
    Pertimbangkan dengan cermat,
    Jagalah dirimu,
    Bila pangkatmu kecil,
    Jangan bertingkah (sok) kuasa,
    Bila kalian terhormat,
    Besikap sabar, bagus dan halus budi pekertinya,
    Itulah perilaku utama.
  12. Makanya jadi anak muda itu
    jangan sungkan bergaul dengan orang tua (matang ilmunya),
    yang bagus nasehatnya,
    bukan kalian bandingannya,
    sekalipun batin maupun  lahir,
    lahirnya menjaga tata krama,
    batinnya mengabdi pada kesetiaan,
    itulah wasiatku,
    semua anak cucu buyut ku,
    kalian terapkan perilaku mulia.

Pupuh II Asmaradana
  1. Lawan malih wekas mami, anak putu butut ingwang, miwah canggih wareng ingwang, poma padha estokna, ing pitutur kang arja, aja ana wong tukar padu, amungsuh lawan sudara.
  2. Dhahat ingsun tan nglilani, sujatma ahli dursila, cewengan lan sudarane, temahan tan manggeh arja lan tipis kang sarira, wong liyan kathah kan purun, mejanani mring sira.
  3. Mokal sira tan miyarsa, kang kocap sujana kathah, gecul mgrumpul bandhol ngrompol, nanging aja kalirua, babasan kaya ika, den waskitheng surupipun, babasan kaya mangkana.
  4. Dipun kumpul sira sami, aja gecul tekadira, dipun ngrompol ala bandhol, poma iku estokna, yen sira nedya arja, aja ma kawongan pocung, anom kumpul tuwo pisah.
  5. Yen kayaa pocung ugi, salawsiro neng donya, dadi wong pidhangan bae, dudu watek wong sujana, salawasira neng donya, lamun sujalma kang surup, nom kumpul tuwa tan pisah.
  6. Poma den astiti, pitutur ing layang iki, poma aja na maido, lamun sira maidoa, lan mara ayonana, dumeh tutur tanpa dhapur, tinarik tan manggih arja.
  7. Yen sira karsa ngayeni, pitutur ing layang iki, anuli solahe age, mungsuhe lawan sudara, nuli pisaha wisma, samangsane sira luput, kalawan sujalma liyan.
  8. Pasti sira den ayoni, den ira sujalma liyan, sadulur wis tega kabeh, sanajan silih kataha, kadhang mangsa belas, sajege sira tan atut, lawan sanak kadhangira.
  9. Pan ana saloka maning, poma padha estokna, surasane, ujaring ngong, rusak sana den karesa, mangkana tuturing wang, wonten sima tukar padu, amungsuh kalawan wana.
  10. Mangkana sang sima angling, heh wana sira kapurba, denira kuwasaning ngong, yen aja na kuwating wang, pasti sira binabat, denira sujalma agung, temah sira lebur sirna.
  11. Kang wana nyahuri bengis, apa ta samono ugo, yen aja na kuwating ngong, amasti sira meneka, den risak jalma kathah, kiniter winaos lampuh, samana diya-diniya.
  12. Sang sima lawan wanadri, anulya talak tinalak, samya arengat maneh, samana sang sima kesah medal sing wana wasa, anjog wiring dhusun, anglela ing ara-ara
  13. Yata ganti kang winarni, wonten laren ngon maesa, saksana anulya anon, yen wonten sima punika, anglela ngara-ara, cangkelak anuli wangsul, apa jarwang tuwanira.
  14. Kaget ingkang awawarti, anulya samya wawarta, ing prapat monca limane, pan samya nabuh gendhala, rame poman dedesan, suwanten lumyang gumuruh, pan samya sikep gegaman.
  15. Wusraket sikeping jurit, tumulyan sigra amedal wus prapteng jawi desane, wus prapto ing ingara-ara, sima sigra kinepung, kecandhak winaos sampun, yata ganti kawarnaha.
  16. Kocapa ingkang wanadri, tet kala wahu tinilar, dhumateng sima lampahe, yata wonten kawarnaha, jalma samya kawawanan, arsa badhe karsanipun, ngupados babahing tegal.
  17. Wus prapta dhateng wanadri, kang wana nuli sinuksma, suwung tan ana simane, tumulya sigra binabat, dhening sujalma kathah, wus garing nulya tinunu, wana lebur sirna ilang.
  18. Nuli tinanduran sami, pari kapas miwah jarak, kacang dhele lombok terong, wus ilang labething wana, genggeng ponang tanduran, lama-lama dadi dhukuh, wus ilang labething wana.
  19. Pan iku saloma mami, anak putu buyut ingwang, miwah canggah warenging ngong, puniku apan upama, tapa badan prayoga, lamun sira karem padu, amungsuh lawan sudara
  20.  
  21. Benal ngammi wal ngamati, wa bena jho jhi wa jho jhit puniku nenggih tegese, kawasa tan kawasaa, wajib sira asiha, dhumateng sudara kakung, muwah sadulur wanodya
  22. Poma-poma wekas mami, anak putu buyut ingwang, aja katungkul uripe, aja lawas saya lawas, lawan den saya lawas, siyang dalu dipun imut, wong anom sedya utama.



  1. Ada lagi nasehatku anak cucu cicitku, serta canggah (anak cicit) dan wareng (cucunya cicit) ku, supaya memperhatikan petunjuk menuju selamat. Jangan ada yang bertengkar, bermusuhan dengan saudara
  2. Aku juga tidak merestui, manusia yang melanggar kesusilaan, bertengkar dengan saudaranya, akhirnya tidak akan menemui keselamatan, tetapi apabila kamu suka membantu banyak orang yang senang menjalin hubungan denganmu.
  3. Mustahil kalau kamu tidak mendengar yang diucapkan oleh orang banyak, penjahat berkumpul dengan penjahat, agar dirimu tidak keliru, seperti peribahasa tadi, perhatikanlah bagaimana akhirnya, demikian itu peribahasanya.
  4. Bila kamu berkumpul, janganlah berniat jahat, berkumpul janganlah berbuat jahat, perhatikanlah itu bila ingin selamat, jangan ada orang seperti pocung, waktu mudanya berkumpul setelah tua berpisah.
  5. Bila seperti pocung juga, selamanya kamu didunia hanya menjadi hinaan orang, itu bukan watak orang yang baik selama hidup di dunia, sedang orang yang baik adalah waktu muda berkumpul sampai tua tidak berpisah.
  6. Agar diperhatikan petunjuk dalam serat ini jangan ada yang membantah, bila kamu membantah cepat datang dan lakukan, jangan dikira petunjuk tanpa dasar, digunakan tidak bermanfaat.
  7. Bila kamu membentah petunjuk dalam serat ini, cepatlah berbuat, bermusuhlah dengan saudara, lalau berpisahlah dengan rumahnya, sewaktu-waktu kamu berbuat salah, terhadap orang lain.
  8. Bila kamu lakukan juga saudaramu kau anggap orang lain, saudaramu juga ikhlas semua, meski telah banyak berkorban, saudaramu tidak akan membela, selama kamu tidak pantas, tinggal bersama sanak saudaramu.
  9. Dan ada seloka lagi, agar diperhatikan, isi dari perkataanku, rusaknya karena kehendaknya, begini petunjukku, ada harimau bertengkar bermusuhan dengan hutan.
  10. Harimau berkata begini, hai hutan, dari dulu kamu ada dalam kekuasaanku, kalau tidak ada kekuatanku, kamu pasti sudah terbabat oleh kekuatan manusia, akhirnya kamu hilang lebur.
  11. Hutan menyahut dengan kasar, begitu juga kamu, kalau tidak ada kekuatanku, meskipun kamu memanjat, akan diburu oleh orang banyak dan ditangkap sampai mati, begitulah mereka saling menghina.
  12. Harimau dan hutan kemudian saling bertengkar, hatinya sama-sama terbakar, seketika harimau pergi keluar dari hutan belantara sesampainya dibatas perkampungan tiduran di tanah lapang.
  13. Kemudian berganti yang dibicarakan, ada seseorang anak menggembala kerbau, tiba-tiba ia melihat ada seekor harimau sedang tiduran di tanah lapang, kemudian anak tersebut pulang secepatnya, menceritakan kepada orang tuanya.
  14. Semua orang yang diberitahu terkejut, semua orang kemudian diberitahu, disetiap perempatan orang menabuh kentongan, keadaan desa menjadi ramai, terdengarlah suara gemuruh, semua orang telah siap menjadi senjata.
  15. Setelah diatur seperti prajurit, mereka segera keluar mereka sudah sampai diluar desanya, sesampainya di tanah lapang, harimau segera dikepung, tertangkap sudah sekarang, kemudian berganti keadaannya.
  16. Sementara itu hutan yang tadi ditinggalkan oleh harimau sudah berganti, banyak manusia mencari ladang yang luas.
  17. Sesampainya di hutan, hutan tersebut diperhatikan kosong tidak ada harimaunya, kemudian segera ditebang oleh orang banyak, setelah kering tanahnya dioleh hutan telah kehilangan dirinya.
  18. Kemudian secara bersama-sama mereka tanami, padi kapas dan jarak, kacang kedele dan terong, lama-lama menjadi kampung, hutan telah kehilangan dirinya.
  19. Demikian selokaku, anak cucu cicitku, serta canggah dan warengku, itu tadi adalah sebuah perumpamaan, menyepikan diri itu lebih baik, bila kamu senang bertengkar, bermusuhan dengan saudara.
  20. Dan telah terungkap dalam dalil, perintah dari Tuhan Yang Maha Hidup, yang diturunkan kepada Rasul, yang terucap dalam khutbah, beginilah perintahnya, la budda an tuhibbahu bainal ikhwat wal akhwat.
  21. Bainal ‘ammi wal ‘ammati wabainaz zauji waz zaujati, maksudnya adalah mau tidak mau kamu wajib mengasihi terhadap saudara laki-laki serta saudara perempuan.
  22. Jangan lupa nasehatku, anak cucu cicitku hidupmu jangan sampai terbius, jangan semakin lama semakin terlena, sertailah dengan kewaspadaan, siang malam harus diingat, anak muda hendaknya mempunyai niat yang utama.

[wong cilik ayu rupane]: wadon mêdani;
[wong wadon isih isinan]: kênnya;
[wong wadon isih prawan]: rara, kênnya;
[wong wadon ayu rupane]: angganararas, ningarêja, wadon mêdani;
[wong wadon anggarapsari]: rajaswala;
[wong wadon nistha]: durcara;
[wong wadon kang karêm gêgônda]: apsari;
[wong wadon kang silip marang wong lanang]: netya mratêngga;
[wong wadon kang wis balèg]: mrangwadana;
[wong wadon kang mêdèkake marang wong lanang]: bawalocana;
[wong wadon kang bêkti of sêtya marang wong lanang]: striratna;
[adhi wadon]: rimarini;
[panggêdhening wadon]: waramahisi;
[jênênging wadon]: bajra;
[batur wadon]: parêkan;
[wong lanang bisa malih wadon]: pôncawaliputri.


Dalam seni pertunjukan yang menggabungkan dialog dan tari itu berbagai adat Jawa tersaji lengkap. Kelahiran, perkawinan, hingga kematian runtut terucap. Termasuk penyebutan dan sesaji yang harus dipersiapkan dalam menyambutnya.

Petuah yang sangat filosofis itu tidak menjenuhkan karena dikemas dalam gurauan yang memancing tawa. Gurauan itu mengaktualisasi seni ini karena bahan gurauan berasal dari persoalan sehari-hari.

Gabungan pendalaman ajaran serta kemasan ‘slengekan’ itu yang membuat Seni Gatolotjo tidak monoton. Paduan itu menjadikan seni ini survival hingga kini.

Seni Gatolotjo ini hampir pasti diambil dari Serat Gatolotjo, atau setidaknya diilhami serat itu. Indikasinya, tokoh yang diperankan terdiri dari Kiai, Nyai, Bapak, Petani, Bujang Petani, serta Cantrik. Hanya narasinya yang berbeda.

Jika Serat Suluk Gatolotjo menekankan ‘dialog keimanan’ dengan Kiai Hasan Besari serta petualangan di Cemara Jamus, maka seni Gatolotjo lebih fokus pada persoalan keseharian rakyat di pedesaan. Ritus rakyat jika sedang punya hajatan menikahkan anak, kehamilan istri, pindah rumah, atau memulai bercocok tanam.

Simak syair menyambut kehamilan yang biasa didendangkan dalam seni ini.

Wonten toyo mandhek sewulan. Wilujengan jenang baning. Mawi santen kelopo ijo. Medal sepisan kang mulung ngetan. (Artinya: Ada air berhenti sebulan. Selamatan jenang bening. Dengan santan kelapa hijau. Keluar sekali menghadap ke timur).

Wonten toyo mandhek kalih wulan. Wilujengan jenang kang rangan. Mawi juruh gendise Jawi. Limang piring utawa pitu. (Artinya: Ada air berhenti dua bulan. Selamatan jenang kering. Dengan bumbu gula Jawa. Lima piring atau tujuh piring).

Wonten toyo mandhek sangang wulan. Wus wancine jabang bayi lahir. Lahire dino purnomo. Gumebyar kadiyo wulan. (Artinya: Ada air berhenti sembilan bulan. Sudah saatnya bayi lahir. Lahir di bulan purnama. Bersinar bagai embulan).

Samiyo ngudi iki sunu sastra Jawi. Latin mlajar bisa Arab cara Jawi. Pomo-pomo manuta pitutur iki. Langkung utama bisa katam limang perkara. (Artinya: Mari bersama mendidik anak ini. Agar Latin bisa, juga Arab, pun (huruf) Jawa. Syukur dipatuhi nasihat ini. (Kendati) yang lebih utama kalau bisa (sampai) tamat lima perkara).

Ngaweruhono, pasar gede tanpa uni. Ngaweruhono lumbung kebak tanpo isi. Ngaweruhono kali gede ilang kedunge. Ngaweruhono sedulur sudo kangene. (Artinya: Ketahuilah, pasar besar tanpa bunyi, ketahuilah lumbung penuh tanpa isi, ketahuilah sungai besar hilang lubuknya, ketahuilah saudara berkurang rindunya).

Aboge Ahad Pon, Jim Man Pon, Je Soeng, Dal Tugi Bemis Ki, Wawu Nen Won, Jum Man Ge, Rom Siji Par Lu Ji, Nguwal Patmo, Ngukir Nemmo, Diwal Tupat, Dikir Ropat, Jep Lulu Wah Molu, So Nem Ro, Wal Ji Ro, Dah Roji Sar Pat Ji. (Artinya: Kalimat ini sebenarnya tidak ‘berbunyi’. Hanya rangkaian akronim dari tahun, hari, dan hari pasaran Jawa. Namun dalam banyak mantra di Jawa, singkatan-singkatan itu dipercaya mempunyai kekuatan magis kalau dibacakan).

Seni yang penuh dengan ‘aturan’ ritus itu adalah gubahan para pujangga. Pujangga yang menciptakan itu, seperti kata CC Berg sejarawan Belanda, memang bukan untuk menuliskan sejarah. Mereka sedang menggaungkan sastra puja. Sastra pujian yang secara metafisis diyakini mampu membantu raja untuk mendapatkan kekuatan supranatural.


https://sawitplus.co/news/detail/6002/serat-suluk-gatolotjo-6--paham-lingga-yoni-diajarkan-secara-slengekan


Tidak ada komentar:

Posting Komentar